روح (قرآن)یکی از اسامی و صفات قرآن ، روح (قرآن) است. ۱ - تعریف« روح » به معنای نفس، روان و جوهر مجرد مقابل جسم است. «روح» به معنای نفس ناطقه انسانی ورای جسم و جسمانی و فوق طبیعت مادی است و به قول شیخ الرئیس ، روح بخاری را جان گویند و نفس ناطقه را روان گویند. روح بخاری، مادی و روح انسانی (نفس ناطقه) مجرد است. قرآن مجموعا ۲۱ بار کلمه روح را در معانی فرشته ، فرشته مخصوص، روح و روان، شریعت و دین و قرآن به کار برده است. ۲ - نمونه قرآنی«روح» در آیات ذیل با اندکی بحث و تامل به معنای قرآن است: ۱. (وکذلک اوحینا الیک روحا من امرنا ما کنت تدری ما الکتاب ولا الایمان ولکن جعلناه نورا نهدی به من نشاء من عبادنا…). مفسران درباره منظور از «روح» در آیه بر دو قول اتفاق کرده‌اند: الف) قول غالب که می‌گویند منظور از روح، قرآن است که مایه حیات دل‌ها و زندگی جان‌ها است. راغب می‌گوید: قرآن در (وکذلک اوحینا الیک روحا…) «روح»، نامیده شده است؛ زیرا قرآن سبب حیات اخروی است. ب) منظور از روح، « روح القدس » یا فرشته‌ای است که حتی از جبرئیل و میکائیل برتر بوده و همواره پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را همراهی و یاری می‌کرده است. ۲. (ینزل الملآئکة بالروح من امره علی من یشاء من عباده). ظاهرا منظور از روح در این آیه «قرآن»، « وحی » و « نبوت » است که مایه حیات و زندگی انسان‌ها به شمار می‌آیند. [۵]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، ص۳۱.
[۶]
سخاوی، علی بن محمد، ۵۵۸-۶۴۳ق، جمال القراء و کمال الاقراء، ج۱، ص۱۷۴.
[۷]
قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷ -، قاموس قرآن، ج۳، ص۱۳۱.
[۹]
طباطبایی، محمد حسین، ۱۲۸۱ - ۱۳۶۰، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۲۰۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «روح (قرآن)». |